پس از ریزش بازار در آذر ماه 92 حدود 4 سال طول کشید که بازار مجددا سقف قبلی را پس بگیرد! افت قیمتی شاخص در این مدت حدود 32 درصد بود.
بازار فعلی از 20 مرداد وارد فاز ریزشی شده و شاخص کل تا امروز ( حدود 5 ماه و 15 روز)، بیش از 49 درصد ارزش خود را از دست داده است.
بنابر این افت قیمتی تا اینجای کار بسیار بیشتر از سال 92 بود، آیا باید انتظار داشت که مدت زمان این فاز هم به اندازه ریزش قبلی طولانی باشد؟
در سال 92 اتفاقاتی افتاد که تفاوت‌های اصلی این دو فاز ریزش را نشان می‌دهد:
▪️سرکوب دلار باتوجه به خوش‌بینی به برجام در سال 92 و خبرهای خوش سیاسی در آن زمان
▪️ ایجاد رکود در بازارها به هدف کنترل تورم افسار گسیخته
🔹به عبارتی، سناریویی که دولت در سال 92 داشت، ابتدا کنترل تورم بود و در گام بعد، ایجاد رونق به کمک برجام (جذب سرمایه‌گذاری خارجی+تزریق منابع نفتی به اقتصاد)، کاهش نرخ بهره سپرده‌‌های بانکی، و آزاد سازی نرخ ارز.
اما متاسفانه نه تنها رونقی اتفاق نیافتاد، بلکه با سرکوب نرخ ارز،
▫️برخی کارخانجات تعطیل یا زیان‌ده شدند،
▫️واردات زیاد شد (قدرت خرید مردم، به دلیل کالاهای وارداتی ارزان، رشد کرد(
▫️خروج سرمایه و منفی شدن تراز پرداخت‌ها شرایط را برای جهش نرخ ارز فراهم کرد.
تفاوت زمانی و ارزشی افت سال 99 نسبت به سال 92
در سال 92 بازار به مدت 3 سال رکود داشت و تورم برای سه سال به زیر 10% رسید.
اما در شرایط فعلی چند تفاوت اساسی وجود دارد:
1️⃣ باتوجه به لایحه بودجه سال 1400، بنظر می‌رسد در بهترین شرایط، سال آینده 30% تورم داشته باشیم.
2️⃣ به گفته رئیس بانک مرکزی، نقدینگی مانند گلوله برفی در حرکت به سمت پایین بزرگتر می شود.
)ضریب فزاینده نقدینگی از 5.4 در سال 92 به بیش از 8 رسیده است؛ یعنی در آن زمان با خلق 1 ریال، نقدینگی 5 برابر می‌شد اما اکنون به ازای خلق هر 1 ریال، 8 برابر نقدینگی ایجاد می شود و این یعنی تورم بیشتر(.
3️⃣ با توجه به وضعیت بازار جهانی و خلق نقدینگی گسترده در اقتصادهای بزرگ، انتظار رشد قیمت کامودیتی‌ها را طی سال آینده داریم.
4️⃣ در سال 92 بازار طی یک روند سه ساله آهسته آهسته به ارزش ذاتی خود نزدیک شد و با بهبود شرایط بنیادی در بازار جهانی رشد خود را آغاز کرد، اما در شرایط کنونی بازار درکمتر از شش ماه حتی با فرض دلار 20 هزار تومانی حباب منفی گرفته است.
✔️ بنابراین، انتظار داریم بازار بخشی از ریزش خود را طی سال آینده جبران کند.
