🔴در دهه ۱۳۸۰ و طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ که رشدهای بالای نقدینگی وجود داشت، اما نرخ تورم در مقایسه با آن قابل توجه نبود، بسیاری از چهرههای سرشناس اقتصاد ایران در گفتوگوهای دوستانهای که با هم داشتیم، اشاره میکردند که گویی رابطه رشد نقدینگی و تورم دیگر برقرار نیست و نظریه پولی باید به فراموشی سپرده شود. اکنون که آن سروران را میبینم، فقط یادآوری میکنم که ادبیات غنی ایران بیربط نگفته است که «جوجه را آخر پاییز میشمارند.»
🔴متهم اصلی افزایش قیمت بنزین و همه قیمتها بدون هیچ تردیدی تداوم رشد نقدینگی است و تا زمانی که این متهم اصلی را محاکمه و مجازات نکنیم، افزایش قیمتها و تورم مهمان ما خواهد بود و جهش قیمتهایی که گاهی اوقات بنابه ملاحظات سیاسی سعی داریم آنها را ثابت نگه داریم، ما را غافلگیر خواهد کرد و اگر سیاستمداری هم از وقوع آن جان سالم به در ببرد، یقه سیاستمدار دیگری را خواهد گرفت.
🔴در واقع، ما بسیار قبلتر از آبان ۱۳۹۸ با پذیرش تداوم نرخ رشد بالای نقدینگی همگی توافق کرده بودیم که جهش قیمت بنزین رخ دهد همانطور که پذیرفته بودیم قیمت ارز، مسکن، طلا، گوشت، برنج و.... افزایش یابد و دچار شوک شود. البته در هر صورت، قربانی اصلی این تداوم تورم و این افزایش شوکآسای قیمتهایی چون نرخ ارز و قیمت بنزین نیز دهکهای مظلوم پایین جامعه هستند که حفاظی در برابر شوکهای قیمتی ندارند.
🔴آنچه بیان شد، به آن معنی نیست که سیاستگذار پولی باید رشد نقدینگی را در هر سال در عدد ثابتی نگه دارد، بلکه باید بهطور متوسط رشد نقدینگی پایین و متناسب با نیاز اقتصاد باشد که حداقل در ۳۰ سال گذشته این متوسط نباید از حدود ۷ تا ۸ درصد بالاتر میرفت. همچنین لازم است اشاره شود که کنترل رشد نقدینگی اینطور نیست که بانک مرکزی یک شیرفلکه را اندکی ببندد و مشکل حل شود. رشد نقدینگی بهصورت درونزا و بهویژه متاثر از ناترازیهای اقتصاد رخ خواهد داد و بدون پذیرش حذف آن ناترازیها، امکان کاهش نرخ رشد نقدینگی و لذا کاهش نرخ تورم و لذا کاهش احتمال شوک ارزی، شوک قیمت مسکن، شوک قیمت بنزین و... وجود نخواهد داشت.
🔴از همه اقتصادخواندههای عزیز استدعا دارم اگر نگران له شدن محرومان هستند که من خود از میان آنها برخاستهام و بیش از هر اقتصادخواندهای دردهای آنها را درک میکنم، تمرکز خود را بر مطالبه رفع ناترازی موجود در اقتصاد و کاهش محسوس رشد متوسط نقدینگی قرار دهند تا به جای دادن داروی تسکین موقت به شکل کنترل تصنعی قیمتها در تخفیف آلام مردم، درمان بلندمدت جهشهای قیمتی و تورمی را توصیه کرده باشند. استدعا دارم اقتصادخواندههایی که با اصول اولیه و بنیادین اقتصاد آشنایی دارند، از نظام تصمیمگیری مطالبه کنند که تصنعی به کنترل و ثابت نگه داشتن قیمتها نپردازد.
🔴کنترل تصنعی قیمتها تمام آنچه را قطرهقطره در زمانی طولانی عاید محرومان میکند، بهطور یکجا و طی یک شوک قیمتی از محرومان میگیرد و حتی بیشتر. من که در میان انبوه فقر و محرومیت رشد کردهام، از شما خواهش میکنم از هیچ کنترل قیمتی حمایت نکنید تا اینچنین ضربات سهمگین به محرومان از ناحیه شوکهای قیمتی وارد نشود. احساس یک چیز است و تعقل چیزی دیگر و متاسفانه دنیای پدیدههای اقتصادی دنیای احساس نیست و با غصه خوردن برای محرومان مشکلی حل نمیشود. ما فقط زمانی میتوانیم از در امان ماندن محرومان خیالمان راحت شود که از شکلگیری زمینه و بستر برای جهشهای قیمتی جلوگیری کنیم. تازه آن موقع است که میتوانیم به بهبود وضعیت محرومان بیندیشیم.