خصوصیات علم و شبه علم/ مجتبی کریم آقایی

1️⃣ علم: نیاز به مشاهده و آزمایش دقیق است تا یک فرضیه را رد یا تایید شود، شواهد متناقض نظریه و قوانین بدقت مطالعه و بررسی می‌شوند.

🔅شبه علم : با یک فرضیه شروع میشود  تنها شواهدی جستجو میشوند که موافق با فرضیه باشند.شواهد متناقض یا چشم پوشی میشوند و یا مخفی و انکار می‌شوند. ایده اصلی تحت هیچ شرایطی کنار گذاشته نمی‌شوند حتی با وجود شواهد متناقض با آن

2️⃣ علم: اساس ان مفاهیم آشکار و الگوهای قابل تکرار در طبیعت است

🔅شبه علم : تمرکز اصلی بروی استثناها خطاها ناهنجاریها و وقایع عجیب است و در ان شک گرایی جایی ندارد

3️⃣ علم: نتایج قابلیت باز تولید دارند در صرت عدم بدست آمدن نتیجه صحیح در هر بار هیچ بهانه جویی مورد قبول نیست.

🔅شبه علم: نتایج دوباره بدست نمی ایند و یا قابل تایید مجدد نیستند . در هر بار آزمایش عدم رسیدن به نتیجه صحیح بهانه جویی می‌شود.

4️⃣ علم: تجربیات شخصی و یا شهود فردی قابل استناد نیست.

🔅شبه علم: در تایید موضوع تکیه بر شواهد و تجربیات شخصی و شهود شخصی است

5️⃣ علم : رابطه منطقی و سازگاری بین اجزای مختلف نظریه علمی برقرار است؛ بطوریکه اگر یک جز تغییر کند باید در تمام مفاهیم مرتبط با ان تغییر ایجاد شود

🔅شبه علم: رابطه منطقی و سازگاری بین اجزای ان وجود ندارد ، هر جز میتواند بدون توجه به اجزای دیگر بطور دلخواه تغییر کند.

6️⃣ علم: استدلال ها بر پایه اطلاعات علمی پذیرفته شده قبلی و یا نتایج آزمایش های موجود است.

🔅شبه علم: استدلال ها بر مبنای بی توجهی به دانسته های قبلی است. از نبود یک توضیح علمی دقیق در پشتیبانی از ایده استفاده می‌شود

7️⃣ علم: استفاده از واژه های کاملا شناخته شده و تعریف شده که در زمینه تحقیقاتی به وفور استفاده می‌شود.

🔅شبه علم: از عبارات ابداعی استفاده می‌شود که تنها به یک زمینه مطالعاتی خاص اشاره می‌کند

8️⃣علم: تنها با وجود شواهد قانع کننده ارایه می‌شود ویا استدلال های منطقی و ریاضی کافی

🔅شبه علم: سعی بر قانع کردن بر مبنای سازگاری با احساسات، هیجانات، ایمان و یا بدبینی به واقعیات پذیرفته شده

9️⃣ علم: به دقت مورد بازبینی قرار می‌گیرد. گزارش دقیق برای اجتماع علمی نوشته می‌شود که توسط متخصصین بررسی شود.

🔅شبه علم: بازبینی وجود ندارد. گزارش ان به عموم ارایه می‌شود بدون اینکه صحت ان تایید یا رد شود

🔟 علم: روند بهبود، با گذشت زمان اطلاعات بهتر آشکار می‌شود و دانش ما افزایش می‌یابد.

🔅شبه علم : در همان سطح باقی می‌ماند با گذشت زمان چیز جدیدی آشکار نمی‌شود.

فقه و تحلیل های علمی اقتصاد

این روزها بحث رابطۀ فقه و اقتصاد مورد توجه مجدد قرار گرفته است. سال پیش نیز آقای رئیسی در نشست با برخی مراجع تقلید، خواستار ارائه راه حل از سوی حوزه های علمیه برای مشکلات اقتصادی شد (خبرآنلاین،10/10/1400).  که پاسخ دو تن از مراجع این بود که این امور ربطی به فقه ندارند و این اقتصاددانان هستند که باید در این امور اظهار نظر کنند.

پرسش محوری این است که آیا از دانش فقه می توان انتظار تحلیل و تبیین روابط بین پدیده های اقتصادی و سپس توصیه و راهکار داشت؟ 

برای پاسخگویی به این پرسش، تبیین وظایف، هدف، روش تحقیق و موضوع مورد مطالعه در دو دانش فقه و اقتصاد ضروری است. از این رو به اختصار، موارد یادشده توضیح داده می شود. وظیفۀ فقه، بیان احکام عملی مکلفین اعم از عبادات و معاملات و مانند آن بوده و به عبارت دیگر در علم فقه، سخن از حلال و حرام، واجب و حرام و دیگر احکام است.

وظیفۀ علم اقتصاد، تحلیل و تبیین چگونگی روند و نوسانات متغیرهاست. به عنوان مثال، چرا تورم رشد میکند؟ چه عواملی بر رشد آن موثر بوده و سهم هر عامل چقدر است؟ روند تغییرات چگونه بوده و  مسیر  احتمالی آینده این متغیر چیست. و در نهایت اینکه، چگونه و با چه ابزاری می توان آن را مدیریت کرد؟

از جهت هدف نیز، هدف علم فقه، کشف احکام الهی است و هدف علم اقتصاد، تعادل بازارها در سطح اشتغال کامل است.  از منظر روش مطالعه نیز باید گفت که روش بررسی علم فقه، بهره گیری از روشهای عقلی، نقلی، زبانی با اتکاء بر منابع در دسترس است در حالیکه علم اقتصاد عمدتا بر روشهای تجربی متکی است. 

بنابراین دانش های فقه و اقتصاد از جهت موضوع، روش، هدف و کارکرد از یکدیگر متمایز بوده، دو جنس متفاوت می باشند لذا انتظار از دانش فقه باید با توجه به نکات چهارگانه باشد و القاء این انتظار از فقه که راه حل های اقتصادی ارائه دهد، ناشی از بی توجهی به تفاوت های یادشده بوده، زبرا چیزی از آن توقع می رود که در حیطۀ وظایف آن نیست. و در نهایت به دلیل بر نیاوردن انتظارات به تخریب ذهنیت عمومی نسبت به فقه منجر می شود که تاکنون نیز چنین بوده است.

البته فقه از دو مسیر می تواند با اقتصاد مرتبط شود. اول، با بیان احکام می تواند بر رفتار انسان های متدین اثر گذارد و در صورت گستردگی آن، بر موضوع مورد مطالعه در علم اقتصاد نیز اثرگذار باشد. به عبارت دیگر علاوه بر قید بودجه در بهینه یابی انسان مسلمان،  قید احکام فقهی و چارچوب های فقهی نیز به وجود می آید گرچه به نظر می رسد این تفاوت منجر به تفاوت ماهوی در رفتار انسان مسلمان و غیرمسلمان نمی شود. زیرا انسانها بر حسب طبیعت و فطرت یکسان عمل می کنند.

دوم اینکه، در کشور ما که قوانین نباید مخالف شرع باشند، فقه در  ریل گذاری حرکتی جامعه موثر بوده و در این صورت، از منظر علم اقتصاد، کارکردهای آن قابل تحلیل و بررسی است. فقه موجب شکل گیری چارچوب های حقوقی در روابط انسانها با یکدیگر و روابط با اموال می گردد. مهمترین این مشخصه ها، ترکیب مالکیت عمومی و خصوصی، دامنه آزادی اقتصادی، حذف ربا، محدودیت بازارهای پولی و مالی است. 

چنانچه تحلیلهای علمی اقتصاد می تواند درک بهتری برای فهم منابع ایجاد کرده و استنباطهای فقهی را کارآمدتر کند. به عبارت دیگر این دو علم با وجود تمایز از یکدیگر، با هم در تعامل خواهند بود.

بنابراین مقابلۀ تعصب آمیز با نظریه ها و مدلهای اقتصادی و الگوهای سیاستگذاری پولی و مالی متداول در مراکز علمی جهان، آن هم تحت عنوان دفاع از فقه اسلامی می تواند نقش بسیار تضعیف کننده ای داشته باشد و نتیجه آن جز شکست، چیزی نخواهد بود. هر چند مکاتب اقتصادی در تحلیل پدیده های اقتصادی با یکدیگر اختلاف دارند اما این بینش که نظریات علمی اقتصاددانان غیر مسلمان در کلیت خود باطل است، یکی از موانع اساسی در رشد و توسعه کشور است.

یکی از مسائل کنونی این است که گروهی تاکید زیادی بر بانکداری بدون ربا و حفظ ظواهر شرعی در تمامی آئین نامه ها، دستورالعمل ها دارند اما نسبت به مسائل اساسی مانند ساختار رانتی، اقتصاد دستوری، انباشت بدهی بانکها، عدم رعایت اصول بال، عدم مبادلات بین المللی کارآمد و ... توجهی ندارند. در ساختار غیر سالم و ناکارآمد موجود، چگونه می توان از اجرای شرع سخن گفت؟

فلسفه چیست؟

▪️فایده فلسفه:

فواید فلسفه صرف نظر از دانایی، تقویت ذهن است. فیلسوفان کسانی هستند که با پرسش گرفتن روندهای عادی، چشم اندازهای جدیدی بر سبک زندگی و سبک اندیشیدن می گشایند و همین پرسش ها و تردیدهاست که موجب ترقی و پیشرفت انسان می شود. فلسفه بیش از هر چیز روی شیوه و سبک صحیح زندگی درنگ می کند که به مفاهیمی چون اخلاق و عدالت مربوط می شود.

▪️روش فلسفی:

روش فیلسوف این است که مسائل را از چشم اندازی دورتر و وسیع تر و تاریخی تر و به نحوی دقیق تر می بیند. همان مسائلی که مردم عادی، بدیهی می انگارند و در مورد آن سوال نمی کنند. همان سوالاتی که برای کودکان مطرح می شود. دو گونه برخورد با این سوالات کودکانه می شود. اکثر مردم به دلیل نومیدی از پاسخ یا سرزنش و سرکوب دیگران، دست از این سوال ها بر می دارند و به پاسخ های کلیشه ای دل خوش می کنند. آن کس که کماکان کودک می ماند، نهایتاً فیلسوف می شود. او با دقت و تیزبینی، مسئله را از منظری وسیع تر و عمیق تر زیر و رو می کند. فرق فیلسوف با یک انسان معمولی همین است که فیلسوف فراتر از زمان و مکان خود می رود و ارزش ها را به پرسش می گیرد و انسان معمولی محصور در زمان و مکان خود است و پا در جای پای دیگران می گذارد. افلاطون از قول سقراط می گوید زندگی بررسی نشده، ارزش زیستن ندارد.

▪️موضوعات فلسفی:

موضوعات فلسفی عمدتاً شامل مسائلی می شوند که در حوزه مسائل تجربی و منطقی نیستند. مسائل تجربی با رجوع به امر واقع حل می شوند و مسائل منطقی با یافتن رابطه بین اجزا و مولفه های آن مسئله از طریق تفکر منطقی. اما مسائل فلسفی به حوزه سومی از مسائل تعلق دارند که نه پاسخ تجربی و علمی دارند و نه پاسخ منطقی و ریاضی. مثلاً چیستی خوبی یا زیبایی یا عدالت و حق یا ماهیت واقعیت یا ماهیت معرفت، که نه پاسخ تجربی دارد و نه پاسخ منطقی.

زمانی نجوم جزء مسائل فلسفی بود چرا که امکان رصد تجربی مدار سیارات نبود. فیلسوف بر مبنای تصورات خود متافیزیکی خلق می کرد و دایره را کاملترین شکل تلقی می کرد. در حالی که علم تجربی نشان داد این مسیر بیضوی است. بدیت ترتیب نجوم با از دست دادن پیش فض های متافیزیکی اش به یک علم تبدیل شد.

▪️وظایف فلسفه:

علوم یک به یک بارشان را از دوش فلسفه برداشتند و به چند حوزه معین نظیر تحلیل زبان و روشنگری راجع به ارزش هایی مانند خوبی و عدالت و جبر و اختیار محدود ماندند. مثلاً در فلسفه علم به ما می گویند که مدل سازی همانقدر که به پیشرفت علوم کمک کرده، به ساده سازی و تحریف نیز منجر شده. اساس مدل سازی بر تمثیل و تشبیه است و در این تشبیهات بعضی ویژگی ها برجسته و برخی کمرنگ می شوند. زمانی تلقی مکانیکی از انسان و جامعه داشتند، زمان تلقی بیولوژیک. یکی از وظایف فلسفه، نشان دادن کم و کاستی های مدل های تحقیقاتی است.

معرفی کتاب اقتصاد ناهنجاری‌های پنهان اجتماعی

🔸‍ شاید این از کژکارکردهای ذهن یا تنبلی ذهنی بیشتر انسان‌ها باشد که وقتی به علت یا ریشه مشکلی فکر می‌کنند(البته اگر اصلا به ریشه مشکلات فکر کند) سراغ دم‌دست‌ترین پاسخ می‌روند، پاسخی که با پیش‌فرض‌های آنان منطبق باشد و مخاطب‌عام یا گاهی فلان محفل دانشگاهی یا نهاد قدرت برای آن «به‌به» بگوید.

🔸شاید هم دلیل همه‌گیری و محبوبیت بحث‌های داخل تاکسی، جمع‌های دوستانه یا ترندهای شبکه‌های اجتماعی همین سهل‌الوصول بودنِ یافتن پاسخ باشد.

🔸در این شبه‌تقلاهای ذهنی ریشه مشکلات، معلوم است، مقصر یک نفر یا یک عامل است و هرکس هم قبول نداشته باشد نادان است اما هیچکس به این فکر نمی‌کند که شاید برجای ماندن و استمرار این حجم از مشکلات از بی‌عرضه‌گی یا تن‌پروری اجتماع یا دست‌اندرکاری محافل مخوف توطئه‌پرداز نیست بلکه به این دلیل است که کسی نمی‌خواهد با پایبندی به متدهای فارغ از هیجان علمی و البته راه دشوار تحقیق، ریشه‌های واقعی نابسامانی را دریابد.

🔸استیون لویت و استیون دابنر در این کتاب با چند مقاله به ما نشان می‌دهند که چطور ریشه مشکلات اجتماعی چیزی متفاوت از آن چیزی است که در نگاه اول به ذهن می‌رسد. مثلا اینکه بالارفتن جرم و جنایت در فلان ایالت آمریکا به عاملی که پلیس مدعی است، هیچ ربطی ندارد و این افزایش بودجه نهادهای امنیتی نبوده است که باعث کاهش آن بوده بلکه ماجرا به زنی بازمی‌گردد که پرونده پیچیده او در کنار سایر عوامل منجر به قانونی شدن سقط جنین شده است.

🔸این کتاب مغفول مانده برای کتابخوان ایرانی در مقالاتش به ما نشان می‌دهد که هر مساله اجتماعی، بُعد پنهانی دارد و برای عادت کردن ذهنمان به نحوه درست ریشه‌یابی مسایل، به سراغ پرسش‌های به ظاهر ساده‌ای می‌رود:

چرا فروشندگان مواد مخدر، هنوز با مادران‌شان زندگی می‌کنند؟

وجه اشتراک معلم‌ها با کشتی‌گیران چیست؟و...

🔸در این کتاب با‌ محققی آشنا می‌شوید که برای فهم سازوکار اقتصادی باندهای مواد مخدر از آنها می‌خواهد کارهای حسابداری‌شان را به او‌ بسپارند! تا ارتباط بین اقتصاد با رفتار انسان‌ را دریابد. محقق در پایان در‌می‌یابد که ادعای «انسان اقتصادی» برای اثبات تاثیر تک عاملی اقتصاد بر رفتار، واقع‌بینانه نیست و یک تحقیق درست صرفا به داده‌ها یا پیش‌فرض‌های اقتصادی یا اجتماعی تکیه ندارد.

🔸می‌گویند: پرسش درست از پاسخ درست، مهم‌تر است. این‌کتاب هم درست پرسیدن را یادمان می‌دهد و هم با موضوع قراردادن چالش‌های زندگی روزمره، نشان‌مان می‌دهد که یک مطالعه علمی برخلاف ظاهر خشکش، بسیار جذاب، کاربردی و قابل‌فهم است.

مصائب اقتصاد بسته

✍️ هفته گذشته با شروع قطعی برق در کشور، شبکه‌های اجتماعی پر شد از اخبار و انتقادات به وضعیت به‌وجود آمده. یکی از این پیام‌ها، تبلیغ یخچال نفتی بود که به دهه ۱۳۳۰ برمی‌گشت و توصیه می‌کرد از این نوع یخچال استفاده کنید.

✍️ این عقب رفتن در تاریخ از آن روست که دولت قادر نیست حداقل خدماتی را که جامعه در دنیای امروز به آن نیازمند است به‌طور کامل ارائه دهد. اما چرا این اتفاق رخ داده است؟ بگذارید به مثال تاریخی دیگر از این عقبگردهای رفاه مردم اشاره کنیم.

✍️ در رومانی کمونیستی، چائوشسکو برای تحقق جیره‌بندی بنزین، طرح بازگشت به حمل‌و‌نقل اسبی را ارائه داد. آنجا نیز مشکل برق وجود داشت برای همین سینماها و مغازه‌ها حق نداشتند بعد از ساعت ۱۷ کار کنند و هر خانوار باید تنها ۲ ساعت بخاری برقی در روز  استفاده می‌کرد و به هنگام شب تنها یک لامپ ۴۰ وات را روشن می‌گذاشت، تازه اگر برق بود.

✍️ مرگ از سرما در آپارتمان‌ها امر معمولی بود. استفاده از اسب و شمع و بازگشت به گرمایش چوبی حاصل کار دولت چائوشسکو بود. البته که بازگشت فقر به زیور عباراتی پرطمطراق آراسته می‌شد؛ آن‌چنان‌که برنامه‌ای دقیق و علمی به منظور تامین نیاز هر فرد از مواد غذایی مشخص شد. معلوم بود که هر فرد در طول سال باید چقدر شیر، تخم‌مرغ، گوشت و... بخورد تا مشکل تاریخی چاقی در بین رومانی‌ها از بین برود.

✍️ اما در دهه ۱۹۸۰ وضعیت به آنجا رسید که دولت نمی‌توانست کالاهای موردنیاز همین برنامه را هم تامین کند. فلاکت مردم رومانی از چه روی بود؟ چائوشسکو بر آن بود کشور خودکفا و خودوابسته باشد.

✍️ ارمغان در خود فرورفتن اقتصاد رومانی با بستن درهایش به روی جهان آزاد، مرگ و گرسنگی برای شهروندانش بود. آن هم در یک کشور اروپایی که حاصلخیزترین زمین را داشت و می‌توانست قطب صادرات مواد غذایی شود؛ اما در تامین غذای مردم خودش نیز مانده بود.

✍️ می‌توان فهرست بلندبالایی را برای عقبگرد اقتصاد و رفاه مردم ارائه کرد، اما هسته اصلی به نوع تفکری بازمی‌گردد که بر آن است استقلال را در بسته بودن درهای اقتصاد، به استقبال تحریم رفتن، عدم ارتباط با دنیا و توهم تامین همه کالاهای موردنیاز تعریف کند. بستن در‌های کشور و محدود شدن تجارت و بدتر از آن افتخار به تولید همه کالاهای موردنیاز نیز، رفاه میلیون‌ها ایرانی را به قهقرا می‌برد. بیش از این اقتصاد را دنده عقب نرانیم.

مسأله چیست؟/ حل مساله چیست؟

داروهای مؤثری به طور منظم برای جلوگیری از مرگ و میر بالای کودکان در نپال ارسال شد، اما بعد از چند سال هیچ تغییری در مرگ و میر آنها ایجاد نشد. بعدها مشخص شد که مسأله اصلی در نپال، نبود دارو نبود، بلکه ذهنیت مادرانی بود که معتقدند داروهای آمریکایی را باید با دوز پایین مصرف کرد! . ما راه حل ها را پیدا نمیکنیم، بلکه آنها را انتخاب میکنیم. جالبتر اینکه ما مسأله ها را هم شناسایی نمیکنیم، بلکه برای راه حلی که در دست داریم، مسأله ای میتراشیم! مدیری که تنها ابزارش تنبیه است، مشکل اصلی سازمان را «کارکنان تنبل» می داند و آنها را دزد تصور میکند. بنابراین نجات یک جامعه، سازمان یا زندگی، در راه حل ها نیست، بلکه در «شناسایی دقیق مسأله ها»ست. عشق محض به راه حل یعنی بطلان! در هر کاری یک یا دو مسأله اصلی وجود دارد که اگر حل شود، بقیه مسائل نیز حل خواهد شد، اما مشکل اینجاست که یا آن مسائل شناسایی نمیشوند و یا جرأت حل کردن آنها وجود ندارد.

جمله ای قابل تامل/ مجتبی کریم آقایی

این حرف رئیس جمهور زیمباوه رو باید با طلا نوشت:

"چگونه می توانیم نسل جدید را قانع کنیم که آموزش کلید موفقیت است در حالیکه با تحصیل کرده های فقیر و دزدهای ثروتمند احاطه شده ایم."

✍️اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

🔹اکثر مردم موقع خرید کالا به بیمه و محافظت از آن فکر می‌کنند.آیا می‌توان سرمایه گذاری ها را هم بیمه کرد؟

🔹ابزارهایی به نام اوراق اختیار خرید یا فروش وجوددارد که یکی از وظایف آن همین است.

🔹اوراق در ایران با کمی تفاوت نسبت به نسخه جهانی با نام اوراق اختیار فروش تبعی وجود دارد و می‌توانید با استفاده از آن سرمایه گذاری خود را در یک سهم بیمه کنید.

🔹بازارهای یک طرفه مثل بورس ایران که سهامدار از رشد قیمت سود می‌برد، با افت شدید قیمت، سهامدارها از سهم فاصله می‌گیرند و تمایلی به خرید ندارد.

🔹در این شرایط شرکت ها برای حفظ ارزش سهام و حمایت از سهامداران،اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش می‌کنند.

🔹این اوراق به مالک سهم این اختیار را می‌دهد که در صورت تمایل در تاریخ مشخص شده سهام خود را به قیمتی که از قبل تعیین شده به شرکت بفروشد.

🔹شرکت به شما این تضمین را بدهد تا در تاریخ مشخص شده در صورتی که قیمت سهام افت کرده باشد، این افت را تا قیمتی خاص جبران خواهد کرد.

🔹در ایران این فرآیند رابه عنوان بیمه کردن سهام هم می‌شناسند.

لات معاملاتی چیست؟ / مجتبی کریم آقایی

📌یک لات استاندارد در معاملات فارکس یعنی ۱۰۰،۰۰۰ هزار دلار از ارز مربوطه به عبارت دیگر، زمانیکه شما 1 لات یورو/دلار آمریکا را مبادله می‌کنید، در واقع ۱۰۰،۰۰۰ دلار را در فارکس مبادله میکنید.

📌زمانیکه شما یک لات یورو/پوند می‌خرید، درواقع شما ۱۰۰،۰۰۰ پوند می‌خرید. دلار آمریکا/ین ژاپن نیز معادل ۱۰۰،۰۰۰ ین ژاپن است. دلار آمریکا / دلار کانادا، ۱۰۰،۰۰۰ دلار کانادا. اندازه لات در ارز ۱۰۰،۰۰۰ واحد از ارز پایه است. در زوج ارز یورو/دلار آمریکا، دلار آمریکا ارز پایه است.

📌یک لات استاندارد در جفت ارز ها یعنی ۱۰۰،۰۰۰ هزار دلار در همان جفت ارز

📊لات های دیگر در بازار

💵1 لات طلا مساوی با 100 اونس طلا

💵1 لات نفت مساوی با 1،000 بشکه نفت

💵1 لات داو جونز مساوی با  10 قرارداد داوجونز

💵1 لات نقره مساوی با 5،000 اونس نقره

چرا پیش بینی تکنیکال و گذشته نگرکفایت نمی کند؟ مثال موردی بازار بورس/ محمد رضا منجذب

✍️ ♦️بطور معمول قیمت برآیند عرضه و تقاضا است. لذا تبلور تغییرات در عرضه و تقاضا در تغییرات قیمت بروز دارد. بازار بورس ایران نمادی کامل از انعکاس عرضه و تقاضا بر شاخص بورس می باشد. توجه و اقبال عموم به بورس موجب شده که پیش بینی های مختلف از روند آتی بورس در سایت ها و کانال ها منتشر شوند. اینگونه پیش بینی ها بدلایل زیر کفایت نمی کند و لازم است از سایر مدل ها و نیز تحلیل ها بهره برد تا بتوان دیدی قویتر از آینده بازار (در اینجا بورس) را در نظر داشت و تصمیم گیری کرد:

🔹1-  تحلیل و پیش بینی گذشته نگر تک متغیره، غیر ساختاری است. بعبارت دیگر تاثیر متغیرهای موثر بر مدل را درون خود ندارد و در پیش بینی لحاظ نمی کند. این نوع پیش بینی صرفا بر مبنای تغییرات گذشته متغیر به پیش بینی آینده آن می پردازد.

🔹2-  تحلیل و پیش بینی گذشته نگر نمی تواند تغییرات آتی متغیرهای ساختاری و موثر بر شاخص را ببیند و لحاظ نماید.

🔹3-  عمده پیش بینی های تکنیکال فرض بر رفتار مبتنی بر خطی (بودن) رفتار متغیر مورد بررسی دارد و از گذشته، که آن را به آینده تسری میدهد. در صورتی که عمده متغیرهای اقتصادی رفتاری غیرخطی دارند. لذا خطای اینگونه پیش بینی ها زیاد هست.

🔹4-  اتفاقات آتی، بروز و ظهور متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی زیادی در آینده روی می دهد، که در مطالعات قبلی تاثیر این متغیرها دیده نشده و در آینده بر بازار تاثیرگذار است. بعنوان مثال بروز پدیده ای غیر قابل پیش بینی بنام ترامپ با توییت های معروفش بگونه ای بر بازارها و مثلا بورس تاثیر می گذاشت که برخی اقتصاددانان آن را بعنوان شاخص ترامپ وارد مدل کردند. اینگونه پدیده ها که کم نیستند و در طول زمان بروز و ظهور دارند، موجب می شود که خطای پیش بینی ها افزایش یابد.

🔹5-  در تئوریهای اقتصادی همواره سایر عوامل موثر ناشناخته مطرح هستند. حتی اگر در پیش بینی ساختارها و تئوریها لحاظ گردد، این عوامل خطای پیش بینی را افزایش می دهد.

🔹6-  در کل پیش بینی چه ساختاری و چه غیر ساختاری می تواند مفید باشد، ولی عدم قطعیت انها و خطای آنها را نباید نادیده گرفت. اصولا استفاده از تکنیک های ریاضی، آماری و اقتصادسنجی هنگامی مفید است که محقق از آنها در خمیرمایه و روح تحلیلهای خود که مبتنی بر تئوریهای محکم اقتصادی است بکار بندد و این تکنیک ها به تنهایی و  جدای از هر چیزی ارزش کمی دارد.