❇️دقت کنیم که تحصیلات، توسعه به همراه نمیآورد و با گسترش تحصیلات به تنهایی نمیتوان به توسعه رسید، با تحصیلات تنها می توان به «رشد» و در بهترین حالت به «پیشرفت»رسید. اصولا باید سراغ برنامههای توسعه برویم و ببینیم که برای توسعه چه احکامی صادر شده و چه بودجههایی تخصیص داده شده است. در واقع همه شواهد حاکی از آن است که برای کودکان در دوره صفر تا 7 سالگی سه نهاد «خانواده»، «مدرسه» و «حکومت» برنامهای نداشتهاند. یعنی ما به دلیل «جهل والدین»، «غفلت معلمان» و «جاهطلبی سیاستمداران» جامعهای هستیم که هیچ افق،برنامه و راهبردی برای کودکانمان نداشته ایم در واقع ما «جامعهی بیکودکی» هستیم.
❇️به باور من اگر میخواستیم برای توسعه سرمایهگذاری کنیم، باید حواسمان به جاهای دیگری غیر از زیرساختهای اقتصادی معطوف می شد.به نظر میرسد هیچ یک از نظامهای «خانواده»، «آموزشی» و «سیاسی» در ایران حداقل در 35 سال گذشته برای دوره صفر تا 7 سالگی که بذر توسعه شکل میگیرد، برنامهای نداشتهاند. امروز دیگر برای اقتصاددانان و جامعهشناسان محرز شده است که بذر توسعه در انرژی هستهای، کارخانه و یا حتی گسترش بخش تولیدو یا حتی در دانشگاه شکل نمیگیرد. در این نهادها در بهترین حالت بذر رشد و پیشرفت ایجاد میشود اما بذر توسعه جای دیگری جوانه می زند.
❇️همچنان که روان شناسان تأکید دارند؛ بذر توسعه یافتگی حداکثر تا 10 سالگی در درون شخص جوانه میزند. حتی برخی عقیده دارند بذر توسعه دقیقاً از بعد از تشکیل نطفه در رحم مادر شروع به شکل گیری می کند. در این میان اختلاف نظر است؛ برخی عقیده دارند بذر توسعه تا 10 سالگی قابل شکلگیری است و برخی این زمان را حداکثر تا ۷ سالگی میدانند.
❇️اما متاسفانه حداکثرتوجه «نهاد خانواده» در دوره صفر تا 7 سالگی به "نمودار رشد جسمی کودک" اختصاص دارد و تمام توجه و تأکید مادران در این دوره مربوط به تغذیه فرزندان است. مأموریت رسمی «نهاد آموزش و پرورش» هم بعد از 7 سالگی کودک آغاز می شود. نظام سیاسی هم وظیفه خود را تنها تقویت و استمرار بخشی به فعالیت نظام آموزش و پرورش میداند. با این تفاسیر، غالباً فرزندان ما در دوره صفر تا 7 سالگی رها و یله هستند و بدون اجرای یک برنامه پرورشی از سوی خانواده و بدون وجود یک استراتژی ملی پرورشی از سوی نظام سیاسی بزرگ میشوند. این در حالی است که در باب اهمیت این دوره سنی (به گفته روانشناسان و برخی از علوم متأخر) شما میتوانید هر فعالیت و شخصیتی را که از کودک انتظار دارید، در این دوره سنی شکل دهید.